Phẫu thuật thay thủy tinh thể là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả giúp phục hồi thị lực cho người bệnh bị đục thủy tinh thể. Tuy nhiên, sau mổ một thời gian, một số bệnh nhân có thể gặp biến chứng gọi là đục bao sau. Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến bệnh nhân sau phẫu thuật vẫn bị mờ mắt trở lại.

 

Trong bài viết này, Bệnh viện Mắt Miền Đông sẽ chia sẻ chi tiết về bệnh lý đục bao sau sau phẫu thuật thay thủy tinh thể: dấu hiệu, nguyên nhân, phương pháp điều trị và những lưu ý quan trọng giúp bảo vệ đôi mắt của bạn.

 

Đục bao sau là gì?

 

Đục bao sau (Posterior Capsule Opacification – PCO) là biến chứng muộn có thể xuất hiện sau phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo. Theo thống kê, khoảng 15 – 20% bệnh nhân sau mổ có thể gặp tình trạng này.

 

Cơ chế hình thành: sau khi bác sĩ lấy đi thủy tinh thể bị đục, một số tế bào biểu mô thủy tinh thể còn sót lại trong túi bao sau có thể tiếp tục phát triển và lan rộng. Quá trình này khiến bao sau bị mờ đục, làm cản trở đường đi của ánh sáng vào võng mạc và gây giảm thị lực.

 

Điều này giống như hiện tượng “đục thủy tinh thể tái phát”, nhưng thực tế không phải là tái phát mà là một biến chứng đặc trưng sau mổ.

 

Dấu hiệu nhận biết đục bao sau sau phẫu thuật thay thủy tinh thể

 

Thông thường, sau mổ 1 – 3 năm, bệnh nhân có thể bắt đầu xuất hiện triệu chứng. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm:

 

• 👁️ Thị lực mờ dần: ban đầu nhẹ, tiến triển chậm nhưng ngày càng ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt.
• 🌟 Chói lóa, nhạy cảm ánh sáng: khó nhìn vào ban đêm, dễ bị lóa khi lái xe hoặc tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
• 🔄 Song thị một mắt (nhìn đôi): gặp ở một số ít trường hợp.
• 📖 Khó đọc sách, xem TV, sử dụng điện thoại dù trước đó sau mổ nhìn rất rõ.

⚠️ Nhiều bệnh nhân nhầm lẫn tình trạng này với việc “mổ không thành công”. Tuy nhiên, thực tế đây là biến chứng thường gặp và hoàn toàn có thể điều trị được.

 

Nguyên nhân gây đục bao sau

 

Có nhiều yếu tố liên quan đến nguy cơ hình thành đục bao sau, bao gồm:

 

1. Tế bào biểu mô thủy tinh thể còn sót lại

Nguyên nhân chính là các tế bào biểu mô còn tồn tại trong túi bao sau tiếp tục tăng sinh, tạo thành lớp màng mờ.

 

2. Quá trình lão hóa tự nhiên

Dù đã thay thủy tinh thể nhân tạo, cơ thể vẫn tiếp tục quá trình lão hóa, dẫn đến biến chứng muộn ở mắt.

 

3. Các bệnh lý toàn thân

Một số bệnh có thể thúc đẩy tình trạng đục bao sau, chẳng hạn như:

• Đái tháo đường
• Viêm màng bồ đào
• Bệnh lý võng mạc tiểu đường

 

4. Kỹ thuật phẫu thuật

Mặc dù ngày nay kỹ thuật mổ đục thủy tinh thể hiện đại (Phaco, Phaco Femtosecond Laser…) giúp giảm tỷ lệ biến chứng, nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ đục bao sau.

 

Đục bao sau có nguy hiểm không?

 

Nếu không được phát hiện và điều trị, đục bao sau có thể gây suy giảm thị lực nghiêm trọng, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

 

Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có nguy cơ mù lòa. Do đó, việc thăm khám định kỳ sau phẫu thuật là cực kỳ quan trọng để phát hiện sớm biến chứng này.

 

Phương pháp điều trị đục bao sau: Laser YAG

 

Hiện nay, phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho đục bao sau là Laser YAG (Nd:YAG Laser Capsulotomy).

 

Quy trình thực hiện

 

1.     Khám tổng quát mắt: đánh giá thị lực, nhãn áp, tình trạng bao sau.

2.     Nhỏ thuốc tê bề mặt và thuốc giãn đồng tử.

3.     Chiếu tia Laser YAG vào vùng bao sau bị đục, tạo lỗ mở quang học khoảng 4 – 5mm.

4.     Thời gian thực hiện: chỉ 5 – 10 phút, hoàn toàn không đau.

5.     Sau điều trị: bệnh nhân có thể về ngay, không cần nằm viện.

 

Ưu điểm

 

• Không cần phẫu thuật mở mắt lại.
• An toàn, ít biến chứng.
• Hiệu quả nhanh, phục hồi thị lực rõ rệt chỉ sau vài giờ – vài ngày.

 

Biến chứng có thể gặp sau Laser YAG

 

Mặc dù hiếm gặp, nhưng một số biến chứng có thể xuất hiện:

• Tăng nhãn áp: gây đau nhức mắt, cần theo dõi kỹ ở bệnh nhân glaucoma.
• Rách hoặc bong võng mạc: xuất hiện đột ngột “ruồi bay, chớp sáng”.
• Phù hoàng điểm: gây mờ mắt, biến dạng hình ảnh.
• Ruồi bay (floaters): do mảnh bao bị cắt trôi trong dịch kính, thường giảm dần sau vài ngày.

 

Sau điều trị đục bao sau, cần lưu ý gì?

 

Để mắt nhanh hồi phục và giảm nguy cơ tái phát, bệnh nhân nên:

1.     Ăn uống khoa học

o   Bổ sung thực phẩm giàu Omega-3: cá hồi, cá ngừ, cá thu.

o   Ăn nhiều rau xanh và trái cây giàu vitamin A, C, E.

o   Uống đủ nước, hạn chế đường và chất béo xấu.

2.     Bảo vệ mắt hằng ngày

o   Đeo kính râm khi ra ngoài để chống tia UV.

o   Tránh khói bụi, ô nhiễm.

o   Không dụi mắt mạnh.

3.     Tránh chất kích thích

o   Hạn chế rượu, bia, cà phê.

o   Nói không với thuốc lá.

4.     Sinh hoạt hợp lý

o   Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày.

o   Hạn chế tiếp xúc màn hình điện thoại, máy tính quá lâu.

o   Nghỉ ngơi cho mắt sau mỗi 20 – 30 phút làm việc.

5.     Tái khám định kỳ

o   Theo dõi nhãn áp, võng mạc.

o   Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc khi có triệu chứng bất thường (mờ nhanh, chói sáng, đau nhức...).

 

Đục bao sau có tái phát sau điều trị không?

 

Thông thường, sau khi thực hiện Laser YAG, bao sau đã được mở rộng và bệnh nhân lấy lại thị lực ổn định lâu dài. Tỷ lệ tái phát rất thấp.

 

Tuy nhiên, ở một số ít trường hợp, nếu bao sau đục lại, bệnh nhân có thể cần thực hiện laser lần hai.

 

Khi nào cần đi khám ngay?

 

Bạn nên đến cơ sở nhãn khoa uy tín nếu gặp các biểu hiện sau:

• Mờ mắt trở lại sau phẫu thuật thay thủy tinh thể.
• Thấy nhiều “ruồi bay”, chớp sáng bất thường.
• Đau nhức mắt, nhạy cảm ánh sáng tăng lên.
• Mất khả năng lái xe, đọc sách, xem TV.

 

Điều trị đục bao sau tại Bệnh viện Mắt Miền Đông

 

Tại Bệnh viện Mắt Miền Đông, chúng tôi áp dụng công nghệ Laser YAG hiện đại, giúp bệnh nhân phục hồi thị lực nhanh chóng, an toàn, không đau, không cần nằm viện.

👉 Ưu điểm khi điều trị tại Bệnh viện Mắt Miền Đông:

• Đội ngũ bác sĩ nhãn khoa giàu kinh nghiệm.
• Trang thiết bị hiện đại, đạt chuẩn quốc tế.
• Quy trình khám – điều trị – chăm sóc toàn diện.
• Hệ thống chăm sóc hậu phẫu, tái khám định kỳ.

 

Câu hỏi thường gặp về đục bao sau sau phẫu thuật thay thủy tinh thể

 

1. Đục bao sau có phải là đục thủy tinh thể tái phát không?

 

Không. Đục bao sau không phải là đục thủy tinh thể tái phát. Đây là biến chứng muộn do tế bào biểu mô thủy tinh thể còn sót lại phát triển, làm bao sau bị mờ.

 

2. Sau phẫu thuật bao lâu thì có thể bị đục bao sau?

 

Thông thường, tình trạng này xuất hiện sau 1 – 3 năm sau phẫu thuật thay thủy tinh thể. Tuy nhiên, cũng có bệnh nhân bị sớm hơn hoặc muộn hơn.

 

3. Đục bao sau có nguy hiểm không?

Nếu không điều trị, đục bao sau có thể làm thị lực suy giảm nặng, gây khó khăn trong sinh hoạt, thậm chí dẫn đến nguy cơ mù lòa.

 

4. Điều trị đục bao sau bằng phương pháp nào?

Hiện nay, phương pháp hiệu quả nhất là Laser YAG Capsulotomy. Đây là thủ thuật nhanh, an toàn, không đau, không cần mổ lại và giúp cải thiện thị lực rõ rệt.

 

5. Sau điều trị laser đục bao sau có phải nằm viện không?

Không. Phương pháp laser YAG chỉ mất vài phút, bệnh nhân có thể về ngay trong ngày và sinh hoạt bình thường.

 

6. Sau laser YAG có thể nhìn rõ ngay không?

Phần lớn bệnh nhân sẽ nhìn rõ hơn ngay sau vài giờ – vài ngày. Một số ít có thể thấy “ruồi bay” tạm thời, nhưng sẽ giảm dần sau vài ngày.

 

7. Đục bao sau có tái phát sau điều trị không?

Rất hiếm. Hầu hết bệnh nhân chỉ cần điều trị một lần. Trong một số ít trường hợp, có thể cần laser bổ sung nếu bao sau đục lại.

 

8. Ai dễ bị đục bao sau sau phẫu thuật thủy tinh thể?

Những người trẻ tuổi, bệnh nhân tiểu đường, viêm màng bồ đào hoặc có các bệnh lý mắt kèm theo thường có nguy cơ cao hơn.

 

9. Sau điều trị đục bao sau cần kiêng gì?

• Tránh dụi mắt mạnh.
• Hạn chế khói bụi, ánh nắng gắt.
• Giảm thời gian tiếp xúc với màn hình máy tính, điện thoại.
• Tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.

 

10. Đục bao sau nên khám và điều trị ở đâu?

Người bệnh nên đến các bệnh viện mắt uy tín, có trang thiết bị Laser YAG hiện đại và bác sĩ giàu kinh nghiệm, như Bệnh viện Mắt Miền Đông, để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

 

Kết luận

Đục bao sau là biến chứng thường gặp sau phẫu thuật thay thủy tinh thể, gây mờ mắt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, bệnh lý này hoàn toàn có thể điều trị nhanh chóng và hiệu quả bằng Laser YAG.

 

Đừng để biến chứng này làm gián đoạn niềm vui được nhìn rõ sau mổ. Hãy đến Bệnh viện Mắt Miền Đông để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

 

Thông tin liên hệ Bệnh viện Mắt Miền Đông

📍 Địa chỉ: 712A Cách Mạng Tháng Tám, Phường Bà Rịa, TP.HCM

📞 Hotline: 0879 712 712 – 0798 712 712

🌐 Website: www.benhvienmatmiendong.com