I. Giới thiệu về OCT trong nhãn khoa

 

Trong những năm gần đây, OCT (Optical Coherence Tomography – chụp cắt lớp quang học võng mạc mắt) đã trở thành một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng nhất trong nhãn khoa. Với khả năng quan sát chi tiết từng lớp cấu trúc của võng mạc và thần kinh thị giác ở độ phân giải cao, OCT giúp bác sĩ phát hiện sớm, theo dõi và điều trị hiệu quả nhiều bệnh lý mắt nguy hiểm.

 

Tại Bệnh viện Mắt Miền Đông, hệ thống OCT thế hệ mới được đưa vào ứng dụng, giúp hỗ trợ chẩn đoán chính xác các bệnh lý phức tạp như: thoái hóa hoàng điểm, phù hoàng điểm do tiểu đường, glôcôm, lỗ hoàng điểm, bong biểu mô sắc tố võng mạc…

 

II. OCT là gì?

 

OCT (Optical Coherence Tomography) là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, sử dụng ánh sáng gần hồng ngoại để tạo ra hình ảnh cắt lớp có độ phân giải cao của võng mạc và thần kinh thị giác.

• OCT được ví như “siêu âm bằng ánh sáng” vì nguyên lý tương tự siêu âm, nhưng thay sóng âm bằng sóng ánh sáng.
• Hình ảnh thu được có độ phân giải từ 5 – 10 micromet, cho phép quan sát cấu trúc võng mạc ở mức vi mô.
• Đây là công cụ tiêu chuẩn trong chẩn đoán và theo dõi điều trị nhiều bệnh mắt hiện nay.

 

III. Nguyên lý hoạt động của OCT

 

 

 

1.     Nguồn sáng: Máy OCT phát ra chùm tia hồng ngoại yếu (an toàn cho mắt).

2.     Phản xạ ánh sáng: Ánh sáng đi vào mắt, phản xạ lại từ các lớp mô võng mạc.

3.     Phân tích tín hiệu: Máy ghi nhận độ trễ và cường độ phản xạ của ánh sáng.

4.     Tái tạo hình ảnh: Dữ liệu được xử lý, tái tạo thành hình ảnh cắt lớp của võng mạc, thể hiện độ dày, cấu trúc và những bất thường.

 

IV. Chỉ định chụp OCT trong nhãn khoa

 

OCT được chỉ định rộng rãi trong nhiều bệnh lý về mắt, đặc biệt:

1.     Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (AMD)

o   Phát hiện tổn thương hoàng điểm, dịch rỉ, tân mạch.

o   Theo dõi đáp ứng điều trị bằng tiêm thuốc chống VEGF.

 

2.     Bệnh võng mạc đái tháo đường

o   Phát hiện phù hoàng điểm, vi phình mạch.

o   Đánh giá kết quả laser hoặc tiêm nội nhãn.

 

3.     Glôcôm

o   Đo độ dày lớp sợi thần kinh (RNFL).

o   Phát hiện teo gai thị, tổn thương sớm.

 

4.     Lỗ hoàng điểm, màng trước võng mạc

o   Xác định kích thước, giai đoạn.

o   Hỗ trợ chỉ định phẫu thuật cắt dịch kính.

 

5.     Bong võng mạc, bong biểu mô sắc tố

o   Đánh giá tình trạng bong.

o   Theo dõi tiến triển sau phẫu thuật.

 

6.     Khám định kỳ ở người có nguy cơ cao

o   Người bị tiểu đường, cao huyết áp, cận thị nặng, tiền sử gia đình có bệnh mắt.

 

V. Ưu điểm của OCT

 

• Không xâm lấn, an toàn tuyệt đối.
• Độ phân giải cao, hình ảnh rõ ràng chi tiết từng lớp võng mạc.
• Thời gian nhanh: chỉ mất 5 – 10 phút.
• Theo dõi liên tục: có thể so sánh hình ảnh giữa các lần khám để đánh giá tiến triển bệnh.
• Ứng dụng rộng rãi: hỗ trợ chẩn đoán, tiên lượng và điều trị nhiều bệnh lý.

 

VI. Quy trình chụp OCT tại Bệnh viện Mắt Miền Đông

 

Quy trình chụp OCT tại bệnh viện được chuẩn hóa, an toàn, nhanh chóng:

1.     Khám ban đầu

o   Bác sĩ khai thác tiền sử, triệu chứng, chỉ định chụp OCT.

2.     Chuẩn bị

o   Bệnh nhân ngồi trước máy, không cần nhỏ thuốc giãn đồng tử trong hầu hết trường hợp.

3.     Thực hiện chụp

o   Kỹ thuật viên hướng dẫn bệnh nhân nhìn vào điểm sáng trong máy.

o   Máy quét võng mạc bằng ánh sáng hồng ngoại, không gây đau.

4.     Phân tích kết quả

o   Hình ảnh OCT được truyền đến máy tính.

o   Bác sĩ nhãn khoa phân tích, đưa ra chẩn đoán và phác đồ điều trị.

5.     Tư vấn

o   Bệnh nhân được giải thích rõ ràng về kết quả và kế hoạch theo dõi.

 

VII. Những lưu ý khi chụp OCT

 

• Không cần nhịn ăn, kiêng uống.
• Một số trường hợp phải nhỏ thuốc giãn đồng tử, có thể gây mờ mắt tạm thời vài giờ.
• Phụ nữ mang thai vẫn có thể thực hiện OCT vì không dùng tia X hay chất cản quang.
• Nếu có bệnh toàn thân (tiểu đường, tăng huyết áp), cần khai báo với bác sĩ để theo dõi toàn diện.

 

VIII. OCT so với các phương pháp chẩn đoán khác

 

• So với siêu âm mắt: OCT có độ phân giải cao hơn, nhưng siêu âm hữu ích khi có đục thủy tinh thể nặng cản quang.
• So với chụp mạch huỳnh quang: OCT không cần tiêm thuốc, an toàn hơn, nhưng không hiển thị tuần hoàn mạch máu như FA.
• So với ảnh màu đáy mắt: OCT cho hình ảnh lát cắt chi tiết hơn nhiều.

Như vậy, OCT và các phương pháp khác thường được kết hợp để cho kết quả toàn diện nhất.

 

IX. Các bệnh lý mắt OCT giúp chẩn đoán sớm

 

1.     Glôcôm – kẻ cướp thị lực thầm lặng

o   OCT phát hiện mất sợi thần kinh thị giác trước khi bệnh nhân thấy giảm thị lực.

2.     Thoái hóa hoàng điểm tuổi già

o   OCT phân biệt thể khô và thể ướt, hỗ trợ điều trị đúng hướng.

3.     Bệnh võng mạc tiểu đường

o   OCT phát hiện phù hoàng điểm – nguyên nhân chính gây mù ở bệnh nhân tiểu đường.

4.     Lỗ hoàng điểm

o   OCT giúp xác định mức độ, từ đó có kế hoạch phẫu thuật sớm.

5.     Loạn dưỡng võng mạc, bệnh bẩm sinh

o   OCT giúp nghiên cứu, đánh giá mức độ tổn thương.

 

X. Câu hỏi thường gặp về OCT

 

1. Chụp OCT có đau không?

Hoàn toàn không đau. Người bệnh chỉ cần nhìn vào điểm sáng trong vài giây, ánh sáng hồng ngoại hoàn toàn an toàn cho mắt.

 

2. Mắt có bị mờ sau khi chụp OCT không?

Chỉ trong trường hợp nhỏ giãn đồng tử mới gây mờ nhẹ vài giờ. Các trường hợp khác, mắt hoàn toàn bình thường.

 

3. Bao lâu nên chụp OCT một lần?

Tùy tình trạng bệnh. Người có nguy cơ cao như tiểu đường, glôcôm nên chụp 6 – 12 tháng/lần.

 

4. OCT có thay thế khám mắt toàn diện không?

Không. OCT chỉ là công cụ hỗ trợ, cần kết hợp với khám lâm sàng, đo nhãn áp, soi đáy mắt.

 

XI. Dịch vụ chụp OCT tại Bệnh viện Mắt Miền Đông

• Trang thiết bị OCT thế hệ mới với độ phân giải cao.
• Đội ngũ bác sĩ nhãn khoa giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản.
• Quy trình khám – chụp – phân tích – tư vấn khép kín, an toàn, nhanh chóng.
• Hỗ trợ bệnh nhân theo dõi định kỳ, so sánh kết quả giữa các lần khám để điều chỉnh phác đồ điều trị tối ưu.
•  

👉 Bệnh viện Mắt Miền Đông – địa chỉ tin cậy để chẩn đoán và điều trị bệnh lý võng mạc, glôcôm, bệnh mắt tiểu đường bằng OCT hiện đại.

 

XII. Kết luận

Chụp OCT là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, không xâm lấn, an toàn và cực kỳ hữu ích trong phát hiện, theo dõi bệnh lý mắt. Với hệ thống máy OCT hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, Bệnh viện Mắt Miền Đông cam kết mang đến cho người bệnh sự an tâm, kết quả chính xác và giải pháp điều trị hiệu quả nhất.

 

👉 Bệnh viện Mắt Miền Đông

📞 Hotline: 0879 712 712 – 0798 712 712
📍 Địa chỉ: 712A CMT8, P. Bà Rịa, TP. Hồ Chí Minh
🌐 Website: www.benhvienmatmiendong.com